هپاتیت های ویروسی؛ تهدید خاموش سلامت کبد
به گزارش خبرگزاری سلامت (طبنا) از فارس،هپاتیت های ویروسی از شایع ترین و در عین حال پنهان ترین بیماری های کبدی هستند که اگر به موقع تشخیص داده نشوند، می توانند به عوارضی جدی مانند سیروز یا سرطان کبد منجر شوند؛ شناخت انواع این ویروس ها و راه های انتقال شان، گام مهمی در محافظت از سلامت فردی و اجتماعی است.
کبد یکی از مهم ترین اعضای بدن است که نقش های حیاتی بسیاری را بر عهده دارد؛ این اندام مسوول پاکسازی خون از سموم و داروها، ذخیره سازی انرژی، تولید پروتئین های انعقادی و همچنین مقابله با انواع عفونت ها است؛ زمانی که کبد دچار التهاب می شود، عملکرد آن مختل شده و در صورت تداوم این التهاب، ممکن است منجر به تخریب بافت کبد و بروز بیماری های خطرناک شود؛ به این وضعیت التهاب، «هپاتیت» گفته می شود.
یکی از مهم ترین دلایل بروز هپاتیت، عفونت های ویروسی است؛ پنج نوع عمده از ویروس های هپاتیت شناسایی شده اند: A، B، C، D و E؛ از میان آنها، ویروس های B و C به عنوان عوامل اصلی هپاتیت مزمن کبدی شناخته می شوند؛ این دو نوع ویروس نه تنها قادرند کبد را به تدریج از کار بیندازند، بلکه می توانند به سیروز (زخم شدید کبد) و در نهایت سرطان کبد ختم شوند؛ نکته مهم و نگران کننده این است که این ویروس ها اغلب به صورت خاموش و بدون علامت در بدن باقی می مانند و ممکن است سال ها بعد، زمانی که کبد به شدت آسیب دیده، شناسایی شوند.
در میان انواع هپاتیت های ویروسی، ویروس هپاتیت C به دلیل مسیرهای خاص انتقال و نبود واکسن پیشگیری، توجه ویژه ای را می طلبد؛ این ویروس عمدتاً از طریق تماس مستقیم با خون آلوده منتقل می‌شود؛ استفاده مشترک از سرنگ، سوزن یا وسایل تزریقی در میان مصرف کنندگان مواد، یکی از شایع ترین راه های انتقال است؛ همچنین، ابزار پزشکی غیر استریل، خالکوبی یا سوراخ کردن بدن با وسایل آلوده و حتی تماس شغلی با سوزن آلوده در محیط های درمانی، می توانند زمینه ساز ورود ویروس به بدن شوند.
گرچه احتمال انتقال ویروس C از طریق رابطه جنسی پایین است، اما در شرایط خاصی مانند وجود خون قاعدگی، رابطه مقعدی یا زخم های دستگاه تناسلی، این احتمال افزایش می یابد؛ همچنین انتقال ویروس از مادر به نوزاد در دوران بارداری یا حین زایمان، یکی دیگر از راه های شناخته شده است.
نکته امیدبخش این است که بر خلاف تصورات عمومی، هپاتیت C از طریق تماس های روزمره مانند دست دادن، بوسیدن، استفاده از ظروف یا استخر مشترک و حتی شیر دادن، منتقل نمی شود؛ بنابراین، افراد مبتلا نباید از سوی خانواده یا جامعه طرد شوند.
«امید دهنام» مسوول واحد مبارزه با بیماری های واگیر مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز
