ماجرای طرح های عمرانی در خیابان ولیعصر چیست؟
همشهری آنلاین – یکی از شهروندان در روزهای گذشته فیلمی را در فضای مجازی به اشتراک گذاشته و در آن مدعی است که شهرداری در حال تخریب ریشه درختان است. اتفاقاً در همان محدوده بنر اطلاع‌رسانی به شهروندان نصب شده و در آن به اجرای طرح بازسازی جداول نهر و پیاده‌رو خیابان ولیعصر(عج) اشاره شده که این اقدام در راستای رفع ورودی فاضلاب به نهر، از بین بردن کلونی‌های جانوران موذی، جلوگیری از آسیب به ریشه‌های درختان کهنسال، حفظ و حراست از درختان کهنسال محور ولیعصر، جلوگیری از هدررفت آب، بهینه‌سازی آبیاری درختان، بازسازی جداول فرسوده و زیباسازی منظر شهری انجام می‌شود.
در طول چهار سال فعالیت مدیریت شهری این چندمین بار است که عده‌ای بدون آگاهی از برنامه‌های مدیریت شهری و یا با اغراض سیاسی و یا به دروغ، شهرداری را متهم به قطع درختان خیابان ولیعصر کرده‌اند. تا جایی که تصاویر منتسب به این دوره مدیریت شهری بعضا متعلق به ادوار قبل بوده؛ آن هم در شرایطی که هرگونه قطع و جابجایی درختان خشک شده یا آفت‌زده با مجوز قانونی و با حضور کارشناسان فضای سبز صورت می‌گیرد. در حقیقت بیشتر شبیه طنز است که عده ای مدعی می‌شوند شهرداری که خود مسئولیت حفظ فضای سبز و توسعه آن را بر عهده دارد و بابت آن هزینه‌های قابل توجهی می‌کند، تیشه به ریشه درختان سبز بزند. به طوری که در مواردی که مالکان واحدهای تجاری بدون مجوز و اطلاع قبلی تخلف کرده و اقدام به قطع درختان مقابل واحد خود کرده بودند، با پیگیری شهرداری، جهت برخورد به محاکم قضایی معرفی شده اند. اما ماجرای درختان خیابان ولیعصر چیست و چه طرح هایی برای ان تدارک دیده شده است؟
شروع بازدید از درختان
طرح بازسازی جداول نهر خیابان ولیعصر شمالی در منطقه یک تهران در حال اجراست و در این طرح شهرداری تمام تلاش خود را می‌کند که درختان از هر آسیبی در امان بمانند.در همین راستا بازدیدی میدانی به همراه معاون فنی و عمرانی، رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه یک و ناظران این پروژه از خیابان ولیعصر شمالی برپا شد. آنچه روشن بود، تلاش مهندسان و کارگران برای در امان ماندن ریشه های سطحی درختان از هرگونه آسیبی بود؛ به طوری‌که برخی قطعات سنگفرش اجرا شده از قبل در نهر خیابان ولیعصر، در حین اجرای این طرح دست نخورده باقی مانده بود تا ریشه‌هایی که سنگ‌ها را شکافته و رو به جلو پیش رفته بودند، در امان بمانند.
اجرای طرح بازسازی نهر خیابان ولیعصر پس از یک سال مطالعه
مجید افشاری معاون فنی و عمرانی شهرداری منطقه یک در جریان این بازدید گفت: اجرای این طرح پس از یک سال اقدام مطالعاتی و تحقیقاتی شرکت‌های مشاور تخصصی و پس از بررسی‌های معاونت خدمات شهری و محیط زیست، معاونت فنی و عمرانی، سازمان بوستان‌ها و فضای سبز و با نظارت مستقیم سازمان مشاور فنی و مهندسی شهرداری تهران در نهایت دقت آغاز شد.
وی با بیان اینکه آنچه مبنی بر بی‌توجهی به درختان در اجرای طرح‌های عمرانی منطقه مطرح شده، به هیچ عنوان درست نیست، اظهار کرد: طرح بازسازی جداول نهر خیابان ولیعصر تنها مختص به منطقه یک نیست و در مناطق ۳، ۶ و ۱۱ نیز پیش‌بینی شده است. در طول این مسیر هزار و ۲۰۰ اصله درخت با بن بالای ۵۰ سانتی‌متر وجود دارد و شهروندان مستحضر هستند که در منطقه یک به دلیل اینکه در سالیان گذشته نگهداری و توجه خاصی صورت گرفته، درختان خوشبختانه سالم، زنده و کماکان در تمام طول مسیر از چهارراه پارک وی تا میدان تجریش، سبز هستند.
افشاری با اعلام اینکه سالهاست در انهار خیابان ولیعصر عملیات عمرانی انجام نشده است، یادآور شد: به همین دلیل فضای انهار به کلونی‌های موش تبدیل شده و نفوذ فاضلاب از املاک نیز باعث شده که متاسفانه درختان در معرض آسیب جدی قرار بگیرند.
لوله‌های تجهیزات نورپردازی در انهار به کلونی موش تبدیل شد
وی ادامه داد: شهرداری طی طرح‌هایی فوریتی، فاضلاب مکان‌هایی که به صورت غیرمجاز جاری هستند، شناسایی و مسدود کرده است. به دلیل نورپردازی‌های که در گذشته در قسمت زیرین جداول انهار انجام شده و تجهیزات آن به مرور به سرقت رفته بودند، لوله‌های موجود برای تجهیزات نورپردازی به کلونی موش‌ها تبدیل شده بود و ضرورت داشت که جداول دوباره اجرا شوند تا این فضاها مسدود شوند.
معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران همچنین خاطرنشان کرد: از سویی دیگر حجم آب، طبق مطالعه‌ای که مهندسین مشاور داشتند، باید افزایش پیدا می‌کرد. در همین راستا ما تقریباً ۳۰ سانتی‌متر به سمت سواره‌رو پیش رفتیم؛ به عبارتی عرض نهر گسترش پیدا کرد. فیلمی هم که یکی از شهروندان منتشر کرده بود، قسمت عرض خیابان را نشان می‌داد و ما داخل نهری که از قبل موجود بود، دخالتی نداشتیم.
افشاری با بیان اینکه هر قسمتی از خیابان ولیعصر کنده شود، طبیعی است که ریشه‌های درختان چنار مشاهده خواهد شد و این اتفاق اجتناب‌ناپذیر است، اظهار کرد: البته این ریشه‌ها مویرگی هستند و ریشه‌های اصلی نیستند. ضمن اینکه با خاک پوشانده می‌شوند.
کاهش عرض سواره‌رو برای ایجاد طوقه برای درختان ولیعصر
وی تأکید کرد: در نقاطی از مسیر اجرای طرح همچون تقاطع خیابان ولیعصر-عارف نسب، شاهد چسبیدن تنه درخت به جدول و بتن هستیم و یکی از اهداف طرح ما دقیقاً همین بود که طوقه و فضای تنفس برای درختان را آزاد کنیم. بنابراین حتی ما بخشی از عرض سواره‌رو را برای نجات درختان کاهش می‌دهیم و این نشان می‌دهد که ارجحیت ما درخت است تا سواره‌رو.
افشاری ادامه داد: ناظر فضای سبز و معاونت فنی و عمرانی شهرداری دائماً بر فعالیت‌ها نظارت دارند و هیچگونه نگرانی از بابت آسیب رسیدن به درختان در حین اجرای طرح وجود ندارد. اگر محاسن و معایب این طرح را کنار هم قرار دهیم، بالای ۹۰ درصد آن محاسن است؛ قطعاً هر طرح عمرانی بدون عیب نیست اما نظارت کامل و دقت کافی برای اجرای آن وجود دارد.
معاون فنی و عمرانی شهرداری منطقه یک تأکید کرد: قسمت کف انهار با خاک زراعی پوشیده می‌شود که ریشه‌های سطحی که مشخص هستند و در معرض هوا قرار دارند، زیر خاک قرار بگیرند.
انتقال آب از خیابان مقدس اردبیلی به خیابان ولیعصر برای حفظ فضای سبز
افشاری با تأکید بر ضرورت هدایت آب‌های سطحی هم گفت: در فصل‌های پربارش، مقدار زیادی آب در این انهار جریان پیدا می‌کند که این آب تا حدی مفید است اما از حدی بیشتر شاید به صورت خورنده، خاک را با خود شسته و میبرد؛ در همین راستا مطالعه‌ای صورت گرفت و در وهله اول قرار بود پشت جداول و در حاشیه سواره‌رو کانال زیرزمینی حفر شود اما بر اساس مطالعات سازمان بوستان‌ها و فضای سبز و به دلیل نگرانی در مورد وجود ریشه‌ها و احتمال قطع شدن آنها، این طرح کنار گذاشته شد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر طرح انتقال آب از سرشاخه خیابان مقدس اردبیلی در حال مطالعه است که به زودی به مرحله اجرا خواهد رسید، تصریح کرد: بیشتر آب جاری در خیابان ولیعصر از سمت سرشاخه خیابان مقدس اردبیلی وارد می‌شود که قرار است با حفر ۷۰۰ متر کانال در این خیابان و انتقال آن به کانال خیابان الف، طرح انتقال آب به خیابان ولیعصر نیز اجرایی شود.
حساسیت شهروندان به درختان خیابان ولیعصر قابل تقدیر است
افشاری ضمن تقدیر از شهروندان برای حساسیت روی درختان خیابان ولیعصر، گفت: تمام تلاش در منطقه یک حفظ درختان خیابان ولیعصر به عنوان یک خیابان مهم و برای حفظ زیبایی و نشاط شهروندان است؛ کمااینکه مشاهده می‌کنید خوشبختانه درختان این خیابان در منطقه یک سالم و سبز هستند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا سنگفرش اجرا شده در نهر خیابان ولیعصر آسیبی به ریشه آنها نمی‌زند، اظهار کرد: سازمان زیباسازی شهرداری تهران نزدیک به ۲۰ سال پیش این طرح را اجرا کرد که به مرور زمان به دلیل جریان بالای آبی و لایروبی‌هایی که صورت گرفت، از بین رفت اما آثار آن کماکان باقی است؛ اگر این سنگ‌ها در سطح اولیه خود باقی ماندند، مشکلی وجود نداشت اما تقریباً در ۹۰ درصد مسیر، کف‌پوش از بین رفته و گود شده و ریشه درختان بیرون افتاده که این به شدت خطرناک است؛ چه خطر برای خشک شدن درختان و چه خطر برای شهروندان.
خداحافظی با سقوط درختان با اجرای طرح بازسازی انهار
افشاری افزود: با توجه به اینکه درختان با از بین رفتن کف‌پوش‌ها از قسمت پایین، تخلیه می‌شوند، اساس ساختار درخت هم متزلزل می‌شود و اگر مقدار کمی هم پوکی داشته باشد، سقوط می‌کنند؛ کمااینکه شاهد سقوط چندین درخت در خیابان ولیعصر بودیم و آخرین مورد نیز هفته گذشته رخ داد. در طرحی که اکنون اجرا می‌کنیم، جلوگیری از سقوط درختان هم مورد توجه قرار گرفته و مشاور طرح، تمام مسائل را با جزئیات در نظر گرفته و شهرداری نیز با نظارت دقیق، طرح را تأیید کرده است.
وی در در مورد ایجاد برداشت تخریب فضای سبز به دنبال تجمع نخاله‌ها در برخی نقاط از مسیر نهر در حین اجرای طرح، خاطرنشان کرد: با توجه به حجم بالای ترافیک در خیابان ولیعصر، پلیس راهور اجازه کار به ما صرفاً از ساعت ۱۲ شب تا ۵ صبح می‌دهد؛ یعنی در ساعاتی که کمترین تردد در خیابان صورت می‌گیرد. مسلماً در این بازه ساعتی کوتاه، پیمانکار زمان کمی دارد اما معمولاً پس از انجام کار، نخاله‌ها را جمع‌آوری و حمل می‌کند اما ممکن است به دلیل محدودیت زمانی، برخی از نخاله‌ها تا صبح باقی بماند. هرچند اجازه ندادیم انباشت نخاله ساعات زیادی به طول بینجامد و سریعاً آن را در ساعات صبح جمع‌آوری کردیم. این موضوع را هم دستگاه‌های نظارتی، هم فرمانداری و هم همکاران ما در اداره فضای سبز منطقه کنترل و نظارت می‌کنند.
شهرداری هیچ‌گاه درختان سالم را قطع نکرده است
یکی از سؤالات شهروندان دغدغه‌مند در حوزه حفظ فضای سبز، سلامت درختان خیابان ولیعصر است که قطعاً اجرای طرح بازسازی انهار، دغدغه آنها را در این زمینه دوچندان می‌کند. در همین زمینه علی اصغر ترکاشوند رئیس اداره فضای سبز شهرداری منطقه یک نیز در جریان این بازدید میدانی ، در خصوص این موضوع با تأکید بر اینکه تمام درختان در طول مسیر توموگرافی و سپس شماره‌گذاری شدند، گفت: برخی درختان در نگاه ما سالم به نظر می‌رسند اما اسکن و نتیجه توموگرافی نشان می‌دهد که شاید از لحاظ علامت ظاهری، درخت انحراف، پوسیدگی، قارچ و آفت ندارد اما فاقد ریشه مستحکم هستند و احتمال سقوط آنها وجود دارد که برای جلوگیری از خطر پیشنهاد حذف آنها داده می‌شود.
وی افزود: ما هیچ‌گاه درخت سالم و سبز را قطع نکرده‌ایم و حتی قطع درختان آفت‌زده و خشک نیز باید پروسه‌ای دو تا سه ماهه را برای اخذ مجوز طی کند. در خیابان ولیعصر نیز به جای درختان خشک شده، درختان چنار جدید را جایگزین کردیم به طوری که در روزهای منتهی به سال ۱۴۰۴ تعداد ۱۰۰ اصله درخت در طول خیابان ولیعصر در منطقه یک غرس شد.
پوشاندن سریع ریشه‌ها با خاک زراعی مناسب
ترکاشوند با بیان اینکه حداقل عمق نفوذ ریشه‌های اصلی درختان چنار چهار متر است، یادآور شد: ریشه‌هایی که بیرون آمده و مشخص است، ریشه‌های سطحی است اما باید سریعاً با خاک پوشش داده شود تا درخت آسیبی نبیند. به محض اینکه طرح عمرانی اجرا می‌شود، ریشه درختان با خاک زراعی مناسب پوشانده می‌شود و در این زمینه نگرانی وجود ندارد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه حدس می‌زدیم که احتمال آسیب دیدن درختان وجود دارد، سیکل آبیاری درختان خیابان ولیعصر را کوتاه‌تر کردیم و بررسی‌ها نشان می‌دهد که خزان درختان نسبت به سال گذشته به یک سوم کاهش یافت؛ یعنی حتی با وجود عملیات عمرانی و بیرون آمدن موقت ریشه‌ها از خاک درختان سبزی و نشاط بیشتری دارند.
ترکاشوند در پایان گفت: در مواردی که ریشه‌های سطحی از میان سنگ‌ها عبور کرده، ما سنگ‌ها را جابجا نکردیم که آسیبی به ریشه‌ها وارد نشود و بر اساس طرحی که پیش‌بینی شده، روی این ریشه‌ها با خاک زراعی پوشش داده می‌شود.
