«عقابها» ۴۰ سال پیش چند نفر را به سینما کشاند؟
به گزارش همشهری آنلاین، سال ۱۳۶۴ بود که فیلم «عقابها» ساخته ساموئل خاچیکیان روی پرده سینماهای ایران رفت؛ اثری که خیلی زود توانست به یکی از پرفروشترین و پرمخاطبترین فیلمهای دهه شصت و حتی تاریخ سینمای ایران تبدیل شود. این فیلم با بازی بازیگرانی چون سعید راد، جمشید هاشمپور، رضا رویگری و تعدادی دیگر از چهرههای محبوب آن سالها ساخته شد و به نوعی فضای تازهای را در سینمای جنگ ایران ایجاد کرد.
«عقابها» داستانی الهامگرفته از وقایع واقعی جنگ ایران و عراق داشت؛ روایت خلبانی ایرانی که در حین مأموریت بر فراز خاک عراق، هواپیمایش هدف قرار میگیرد و سقوط میکند. او از چنگ نیروهای دشمن میگریزد و در مسیر بازگشت به خاک ایران، با حوادث و خطرات متعددی روبهرو میشود. در کنار این خط اصلی داستان، فیلم صحنههایی از عملیاتهای هوایی، فداکاریهای خلبانان و تلاش مردم بومی برای کمک به نیروهای ایرانی را به تصویر میکشید.
یکی از ویژگیهای شاخص فیلم، استفاده از تصاویر واقعی پرواز هواپیماهای جنگی و صحنههای نبرد هوایی بود که در آن سالها کمتر در سینمای ایران دیده شده بود. ساموئل خاچیکیان که پیش از انقلاب با فیلمهای حادثهای و پرتعلیق شناخته میشد، توانست با تکیه بر تجربه و شناخت خود از ریتم تند داستانگویی، اثری بسازد که هم برای مخاطب عام جذاب باشد و هم حالوهوای میهنپرستانه و حماسی جنگ را منتقل کند.
فیلم پس از اکران با استقبال بیسابقهای مواجه شد؛ صفهای طولانی مقابل سینماها، فروش بالا و تکرار چندباره نمایش، «عقابها» را به پدیده فرهنگی سال ۱۳۶۴ بدل کرد. طبق آمار، این فیلم با فروش چندین میلیون تومانی، رکورددار گیشه سینمای ایران تا آن زمان شد و برای مدتها عنوان پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای کشور را در اختیار داشت.
بیش از ۱۰ میلیون مخاطب برای این فیلم در طول سالها به سینما رفتند این درحالی است که برای اثر فسیل بیش از ۶ میلیون مخاطب به سینما رفتند.
در کنار جنبههای فنی و داستانی، «عقابها» از نظر اجتماعی نیز اهمیت داشت. این فیلم توانست تصویری قهرمانانه از نیروهای هوایی ارتش و همکاری مردم در پشت جبهه ارائه دهد و در تقویت روحیه ملی و انگیزه دفاعی جامعه نقشآفرین باشد. همچنین بازیهای تاثیرگذار بازیگران، بهخصوص سعید راد در نقش خلبان و جمشید هاشمپور در نقش یار همراه او، از نقاط قوت فیلم به شمار میرفت.
موفقیت «عقابها» راه را برای ساخت فیلمهای بیشتری در ژانر دفاع مقدس باز کرد. پس از آن، فیلمسازان متعددی تلاش کردند با الهام از این اثر یا استفاده از فرمولهای مشابه، آثاری با محوریت جنگ و حماسه تولید کنند. هرچند کمتر اثری توانست همان میزان محبوبیت و فروش را تجربه کند، اما تأثیر این فیلم بر سینمای ایران انکارناپذیر است.
امروز، با گذشت چند دهه از اکران، «عقابها» همچنان در ذهن بسیاری از تماشاگران آن دوره بهعنوان یکی از خاطرهانگیزترین فیلمهای سینمای ایران باقی مانده است؛ اثری که از نظر فروش و محبوبیت رکوردشکن بود.