ظرفیت تولید شیرخشک دو برابر مصرف است / ارائه شیرخشک با قیمت یارانه‌ای، موجب افزایش مصرف غیرضروری در خانواده‌ها شده است
به گزارش خبرگزاری طبنا (گیلان) :بر اساس اعلام رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک اطفال، میزان تولید شیرخشک معمولی در کشور نه تنها کاهش نیافته، بلکه در سال جاری (۱۴۰۴) به بیش از ۲۲ میلیون قوطی تا اواسط تیر رسیده است. این در حالی است که ظرفیت سالانه صنایع تولید شیرخشک در کشور، ۱۲۳ میلیون قوطی ۴۰۰ گرمی برآورد می‌شود و در سال گذشته تنها ۶۵ میلیون قوطی به مصرف رسیده است. به عبارت دیگر، ظرفیت تولید بیش از دو برابر مصرف داخلی است.
هانی تحویل‌زاده با اشاره به اینکه تنها ۱۵ درصد از مصرف کشور مربوط به شیرخشک‌های رژیمی است، تأکید کرد: «بیش از نیمی از این میزان در داخل تولید می‌شود و در آن بخش کمبودی نداریم، اما در واردات بخش باقی‌مانده، گاهی با تأخیر و کمبود مواجه هستیم.»
بررسی‌ها نشان می‌دهد اجرای طرح دارویار، که با هدف مدیریت هزینه دارو و جلوگیری از قاچاق اجرا شد، در مورد شیرخشک‌های رژیمی با چالش‌هایی همراه بوده است. طبق تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۳، مسئولیت پرداخت یارانه شیرخشک به سازمان هدفمندی یارانه‌ها واگذار شد. این تصمیم، به گفته فعالان صنعت، با تاخیر در پرداخت‌ها و نارضایتی داروخانه‌ها همراه شده است.
تحویل‌زاده خاطرنشان کرد: «در سه سال گذشته، لیست درخواست ارز شرکت‌های واردکننده به بانک مرکزی ارسال نمی‌شد، اما اکنون با همکاری سازمان غذا و دارو، این روند منظم‌تر شده است.»
طبق آمار، مصرف شیرخشک از ۴۵ میلیون قوطی در سال ۱۴۰۰ به ۶۵ میلیون قوطی در سال ۱۴۰۳ رسیده، در حالی که نرخ تولد کاهش یافته است. رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک اطفال این روند را ناشی از سیاست‌های یارانه‌ای نادرست دانسته و گفت: «ارائه شیرخشک با قیمت یارانه‌ای، موجب افزایش مصرف غیرضروری در خانواده‌ها شده است. در یک دوره حتی توزیع ماهانه ۲۰ قوطی برای هر نوزاد مطرح بود، در حالی‌که نیاز واقعی به طور میانگین ۸ قوطی در ماه است.»
کمبود واقعی شیرخشک بیشتر مربوط به انواع خاص رژیمی است که تنها توسط چند شرکت در جهان تولید می‌شود. واردات این محصولات وابسته به تخصیص ارز در زمان مشخص است و در صورت تعلل، امکان ثبت سفارش از بین می‌رود.
تحویل‌زاده در این رابطه توضیح داد: «برخی شیرخشک‌های رژیمی مانند آپتامیل پپتی فاقد نمونه مشابه داخلی هستند و به‌صورت محدود از کشورهایی مانند فرانسه وارد می‌شوند. از سوی دیگر، برخی انواع دیگر مانند شیرخشک‌های بدون لاکتوز در داخل قابل تولیدند.»
دکتر پریسا طاهرزاده، متخصص زنان و زایمان اظهار داشت: «نیاز شیرخشک نوزاد به سن و وزن او بستگی دارد. به طور متوسط نوزاد در ماه به ۸ تا ۱۰ قوطی نیاز دارد و مصرف بیش از این مقدار، معمولاً ضرورت پزشکی ندارد مگر در مواردی که با تجویز متخصص اطفال، نیاز به شیرخشک‌های رژیمی خاص باشد.»
وی افزود: «در مواردی مانند نوزادان نارس، رفلاکس معده، یا عدم تحمل لاکتوز، مصرف برندهای خاص شیرخشک اجتناب‌ناپذیر است، اما برای اکثر نوزادان، تفاوتی میان برندهای معمولی وجود ندارد.»
به گفته کارشناسان، ادامه تخصیص یارانه به تولیدکننده و داروخانه، به جای مصرف‌کننده نهایی، نه تنها موجب اتلاف منابع شده بلکه بستر قاچاق و مصرف غیرهدفمند را فراهم کرده است. همچنین در شرایطی که حمایت از سیاست‌های جوانی جمعیت مورد تأکید قرار گرفته، عدم تأمین به‌موقع شیرخشک رژیمی، می‌تواند باعث نگرانی مضاعف خانواده‌ها شود.
تحویل‌زاده تصریح کرد: «اگر می‌خواهیم مشکل کمبود شیرخشک رژیمی حل شود، باید نگاه ساختاری به این موضوع داشت و پرداخت یارانه را به شکل هدفمند و مستقیم، به خانواده‌ها اختصاص داد.»
با وجود تولید کافی شیرخشک معمولی در کشور، موضوع کمبود محدود به انواع خاص رژیمی بوده که واردات آن نیازمند هماهنگی به‌موقع در تخصیص ارز است. اصلاح سیاست‌های یارانه‌ای، می‌تواند به کاهش قاچاق، جلوگیری از مصرف غیرضروری و آرامش خانواده‌ها کمک کند.
