عناصر کلیدی برای ترمیم روحی سالمندان در دوران پسا جنگ

به گزارش خبرگزاری مهر، احمد دلبری رئیس انجمن علمی سالمندان ایران گفت: نگاه انجمن علمی سالمندان ایران بر سه رکن اساسی در مراقبت روانی-اجتماعی از سالمندان متمرکز است؛ تأمین احساس امنیت روانی، حفظ پیوندهای اجتماعی، و تقویت معنا و هدف در زندگی. این سه محور، مطابق با یافته‌های سازمان جهانی بهداشت عناصر کلیدی بهبود تاب‌آوری سالمندان در دوران پسابحران به‌شمار می‌روند.

دلبری ادامه داد: در شرایط کنونی، سالمندان بیش از همیشه به اطمینان خاطر، ثبات عاطفی و قابل‌پیش‌بینی بودن محیط پیرامون نیاز دارند. تغییرات رفتاری در خانواده، عدم دسترسی به اطلاعات صحیح یا مواجهه با اخبار نگران‌کننده، می‌تواند اضطراب را تشدید کرده و موجب فعال‌شدن خاطرات آسیب‌زای گذشته شود.

رئیس انجمن علمی سالمندان ایران با اشاره به بروز مجدد خاطرات تلخ از جنگ‌های پیشین در میان سالمندان، گفت: این یادآوری‌ها، در صورت نبود حمایت عاطفی، می‌توانند منجر به افسردگی یا افزایش سطح اضطراب مزمن شوند.

وی افزود: آنچه سالمندان را در چنین شرایطی حفظ می‌کند، حس مفید بودن و مشارکت اجتماعی است. ما باید از خانه آغاز کنیم: از سالمندان نظر بخواهیم، آنان را در تصمیم‌های خانوادگی حتی کوچک‌ترین‌ها دخیل کنیم و نشان دهیم که جایگاه‌شان محترم است. این اقدامات به بازسازی انسجام اجتماعی کمک شایانی می‌کند.

دلبری همچنین با تأکید بر نقش «همدلی رابطه‌ای» در مراقبت از سالمندان گفت: گاهی کافی است فقط کنارش بنشینیم، دستش را بگیریم و آرام با او صحبت کنیم. حضور فیزیکی آرام‌بخش، می‌تواند مؤثرترین مداخله برای کاهش اضطراب باشد.

وی تنظیم دریافت اخبار، تأیید احساسات سالمندان به جای انکار آن‌ها، و ایجاد فعالیت‌های ساده و مشترک خانوادگی مانند مرور عکس‌های قدیمی، قصه‌گویی یا حتی آشپزی دسته‌جمعی را از جمله راهکارهای اثربخش در کاهش فشار روانی دانست و افزود: مطالعات اخیر نشان داده‌اند که روش‌هایی مانند مشارکت بین‌نسلی، اثر چشم‌گیری در بهبود خلق و کاهش اضطراب سالمندان دارند.

دلبری با اشاره به سرمایه اجتماعی زنده مردم ایران در بحران اخیر گفت: همدلی مردمی در این دوره، نشان داد که زمینه تبدیل مشارکت مقطعی به اعتماد پایدار، وجود دارد. اگر بتوانیم این سرمایه را حفظ و تعمیق کنیم، گامی بزرگ در جهت سلامت اجتماعی سالمندان برداشته‌ایم.

وی در ادامه گفت: هفت محور کلیدی مراقبت روانی در شرایط بحرانی و پسابحرانی عبارت‌اند از تنظیم ساختار روزانه، فعال‌سازی خاطرات مثبت، درگیری شناختی فعال، برقراری تماس تصویری با خانواده، مواجهه آگاهانه با اخبار، فعالیت بدنی سبک، و ارائه حمایت‌های همدلانه است.

وی افزود: تماس تصویری با نوه‌ها، مشارکت در امور خانه یا حتی کمک در آماده‌سازی وعده‌های غذایی، به سالمندان حس مفید بودن، معنا و پیوند می‌بخشد. این ابزارهای ساده اما اثربخش، ستون‌های ترمیم روحی سالمندان در دوران ترمیم اجتماعی به‌شمار می‌روند.