شال پر از پول در نفرآباد به چه کسی می‌رسد؟

همشهری آنلاین – زهرا بلندی: «رضا بیک» ابتدا درباره برگزاری خاص مراسم خواستگاری و جشن عروسی‌ها در این محله می‌گوید: «در گذشته مانند امروز تالارهای پذیرایی وجود نداشت و جشن عروسی‌های محله در خانه‌های بزرگی که صاحبشان افرادی مثل حاج جعفر داروغه کاظم، ارباب سیف‌الله تقوی‌راد، آقای نفر و… بودند، برپا می‌شد. دورتا دور حوض میز و صندلی می‌چیدند. خانم‌های مجلس اغلب در طبقه بالای خانه یا خانه همسایه دیواربه‌دیوار جمع می‌شدند. در بعضی از عروسی‌ها دستگاه موسیقی می‌آوردند، نمایش روحوضی و سیاه‌بازی و شعبده‌بازی انجام می‌شد.»

خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید

بیک در ادامه درباره مراسم خواستگاری چنین می‌گوید: «به دلیل نسبت‌های فامیلی که بین اهالی محله وجود داشت، همه با هم در ارتباط بودند و همدیگر را به خوبی می‌شناختند. مادران پسردار عموماً در مراسم‌ خاصی مثل عروسی، شب‌های محرم و اعیاد مذهبی دختری را نشان می‌کردند و بعد از آن با خانواده قرار مراسم خواستگاری می‌گذاشتند. بعد از مراسم خواستگاری، یک روز قبل از مراسم عقد و عروسی مراسمی به نام خنچه‌برون(این ترکیب از دو کلمه “خُنچه” که به معنی طَبَق یا سینی و “بُرون” که همان معادل بُردن است تشکیل شده است) انجام می‌شد. چند مجمعه(سینی بزرگ) تهیه می‌شد و روی کف هر یک از آنها علاوه بر لوازمی که در روز خرید عروسی برای عروس تهیه می‌شد، مجمعه‌ای شامل وسایل پای سفره عقد شامل هل، زنجبیل، دارچین، زیره، فلفل و… به نشانه گرمی زندگی قرار می‌دادند و عده‌ای آنها را روی سر گذاشته و به منزل پدر عروس حمل می‌کردند.»

به گفته این پژوهشگر، ختنه‌سوران یکی دیگر از مراسم هایی بود که در این محله طبق سنت انجام می‌شد. برگزاری این مراسم برای اهالی محله اهمیت داشت تا حدی که خانواده‌های ضعیف که امکان برگزاری مراسم را نداشتند مورد حمایت یکی از بزرگان محله قرار می‌گرفت و به هر طریق برگزار می‌شد.

مراسم‌ مورد توجه دیگر در این محله مراسم گلریزان است که بیک می‌گوید: «کافی بود برای فردی در محل مشکلی پیش بیاید، همه پهلوانان و بزرگان برای حل آن جمع می‌شدند و مراسم گلریزان برگزار می‌کردند. مراسم گلریزان به این شکل بود که وقتی بزرگان وارد مراسم می‌شدند، جوان‌ها به احترام بزرگترها بر سر و پایشان گل می‌ریختند. در وصف حضرت علی(ع) نوحه‌ای می‌خواندند و سپس فردی شالی را از کمرش باز می‌کرد و مهمانان داخل شال هر مبلغی که دوست داشتند می‌ریختند. در نهایت این شال جمع می‌شد و به کسی که نیازمند و دارای مشکل بود هدیه می‌شد. جالب است که حاضران این مراسم از میزان مبلغ کمک‌کننده‌ها باخبر نمی‌شدند و نسبت به کسی که نیازمند بود شناختی نداشتند.»